(Hoe hebben Christus en de ook door Rosenberg terecht ,,aristocratisch” genoemde Franciscus van Assisi deze ,,geistlich – geistigste Herrenlosigkeit”, dit ,,sehr stolzes Leben unter dem Willen zum armen und dienende Leben” met hun leven geïllustreerd!) Voor dít christendom drukte Nietzsche meer dan ééns zijn bewondering uit.
DE LAGARDE
PAUL de Lagarde – eveneens een figuur, die in het huidige Duitschland en ook ten onzent hoog gewaardeerd wordt – Paul de Lagarde sneed, onbevreesd, een zeer essentieel en nog steeds brandend actueel probleem aan toen hij stelde: ,,Keiner Nation nützt irgendwelches Gut eines fremden Volkes, weil es ein Gut, sondern nur weil es i h r ein Gut ist.” Het christendom is van vreemden oorsprong. De vraag, of het in zich een goed is, doet voor ons niet ter zake, daar de vraag slechts kan zijn of het goed en aanvaardbaar is voor ons Germaansche wezen, of het óns wezen niet aanrandt doch positief opricht, want de mensch heeft maar één plicht, n.l. ,,die, nicht er selbst zu sein: denn dadurch, dasz er diesses nicht ist, lehnt er sich gegen den auf, der seine Existenz gewollt hat.” EUCKEN
RUDOLF EUCKEN stelt de vraag: kunnen wij nog christen zijn? En hij antwoordt: ,,Unsere Antwort ist, dasz wir es nicht nur können, sondern sein müssen. Aber wir können es nur, wenn das Christentum als eine noch mitten im Flusz befindliche weltgeschitliche Bewegung anerkannt, wenn es aus der kirchlichen Erstarrung aufgeüttelt und auf ein breitere Grundlage gestellt wird. Hier also liegt die Aufgabe und die Hoffnung der Zukunft.” H.S. CHAMBERLAIN
HOUSTON Stuart Chamberlain – voor het nationaal-socialisme eveneens geen onbekende! – drukt zich nog klemmender, en misschien nog juister uit, als hij zegt, dat het christendom – na 20 eeuwen – nog in zijn kinderschoenen staat. Deze uitspraak – van niemand minder dan Houston Stuart Chamberlain – impliceert een onvoorwaardelijk gelóóf in het christendom en voert tot de conclusie – dat we al die eeuwen nog practisch aan geen christendom zijn toegeweest; dat het christendom feitelijk nog moet beginnen.
,,Darum kann es sich nur um eins handeln: die Religion Jesu wiederum lebendig werden, die unvergleichliche Gestalt Jesu unmittelbar d.h. durch keine Lehren, Dogmen, Reflexionen verfälscht und getrübt, auf sich wirken zu lassen und den Weg zu Gott gehen, auf dem Jesus uns vorangeht.” MOELLER VAN DEN BRUCK
IN Arthur Moeller van den Bruck – eveneens geen onbekende bij de na-
Lagarde concludeert dan niet tot een verwérping van het christendom, doch tot een christendom waarin een volk (natuurlijk niet slechts in theorie) zichzelf kan blijven.
Voor Eucken bevindt zich het christendom zich nog midden in zijn ontwikkeling: ook voor hem, als voor tallooze andere christenen, bevindt het zich in een periode van wórden; zijn definitieve gestalte heeft het nog niet bereikt.
Allerwege, zegt Chamberlain in zijn ,,Mensch und Gott”, hoort men roepen om een nieuwe hervorming, zelfs om een nieuwe godsdienst. Mannen van groote wijsheid en ernst erkennen de onmogelijkheid van een dergelijke omvorming der kerken en tevens het reeds bij voorbaat tot onvruchtbaarheid gedoemd zijn van het stichten van een zoogenaamd nieuwen godsdienst. Wat beide onmogelijk maakt is, dat Jezus van Nazareth ons reeds voor 2000 jaar de volmaakte godsdienst gebracht heeft!
