Uit: DE SCHOUW, 1e JAARGANG Nr 8, 1 MEI 1942





    Er schijnt mij een essentieel verschil te bestaan tusschen Cyriel Verschaeve, den zee-dichter, en Eduard Rijff, den zeeschilder. Voor Cyriel Verschaeve is de zee een grootsch, schier cosmisch beeld van menschelijke ziele-bewogenheid, een natuur-gebeuren waarin hij zijn stormachtig levensgevoel geprojeceerd ziet. Bij Rijff blijft de zee toch te zeer en uitsluitend nog een (zij het dan soms machtige) natuurimpressie. Zoo althans onderga ik dit werk, dat ongetwijfeld sterke en geheel eigen kwaliteiten bezit. Men wordt a.h.w. ondanks zichzelf tot deze conclusie (het impressie-karakter) gedreven zoodra men zich rekenschap geeft van het feit, dat dit indrukwekkend, technisch knap, picturaal doorwrocht en, waar het een stemming vertolkt, ongetwijfeld zeer evocatief werk tóch niet dieper aangrijpt. Men constateert een gemis. Het levensgevoel, waarvan ik boven sprak, is altijd genuanceerd, samengesteld; Rijffs doeken hebben echter, stuk voor stuk, een enkelvoudige, nergens verbroken, door-broken atmosfeer. Een zee van Rijff is volstrekt troosteloos of volstrekt eenzaam of volstrekt woeling of volstrekt kracht; zij is nooit — als het leven — eenige dezer of al deze zaken te zamen. Het licht — eenmaal troosteloos of koud — verteedert zich dan nergens meer; er is dan nergens een schaduw, een lichtspeling, een vaartuig, een vogel of wat ook, dat nog andere accenten of geheimen oproept. Dit enkelvoudig karakter is ongetwijfeld een kracht, maar ook een tekort van dit werk, dat dan wel koud — zonder gevoelsnuances — of leeg — d.i. één-tonig — aandoet.
    Niettemin: Rijff blijft een imponeerend en persoonlijk zeeschilder, te imponeerender als men overweegt hoe jong hij nog is. Zijn ruig en breed uitgeborstelde marines vertegenwoordigen stellig meer dan een imponeerende belofte. Enkele zijner zeeën zijn van een zoo doordringende verlatenheid, dat men onwillekeurig denkt aan de eenzaamheid en stilte waarin de elementen in verre voortijden samen waren.
    Toch zou men wenschen, dat Rijff eens een tijd lang geheel andere onderwerpen zou schilderen. Niet opdat hij zou bevestigen ook dat te kunnen, maar om met andere

















aangemaakt: 19-01-2012 Copyright © 2012 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 16-07-2012