overzicht werken
vorige bladzijde



van den mensch, de eerste en nederige dienaar van het bevel. Als hij dat niet weet, heeft hij geen enkel recht een gezagsdrager als goed te kwalificeeren ; dan behoort zijn oordeel tot de subjectieve, norm-looze en waardelooze particuliere meeningen, en heeft hij (en hoevelen thans niet !?) alleen maar den plicht over die « goedheid » van dat gezag te z w i j g e n, zich in geen discussie te mengen.
Deze kennis echter geeft hem het recht dat oordeel te HEBBEN en UIT TE SPREKEN, – terwijl de heilzame invloed van dien goeden gezagsdrager dit oordeel ten overvloede (en overvloedig) bekrachtigt.

Welnu, hetzelfde dat iemand het recht geeft een gezagsdrager g o e d te oordeelen (te be-oordeelen), geeft hem ook het recht hem niet-goed te oordeelen (te ver-oordeelen). Hij spreekt dan geen particuliere meening uit, evenin als Christus toen Hij de Farizeeërs veroordeelde (hetgeen Hij evenmin deed omdat Hij, als God, harten en nieren doorzag). Hij zeide: « Uw aanklager is Mozes », « Uw werken veroordeelen u ». – Aanklager is niet degene die het oordeel over een gezagsdrager u i t s p r e e k t, maar de waardigheid en datgene wat een gezagsdrager áán die waardigheid v e r p l i c h t is. Dáárin staat hij gevonnisd.

Maar het recht dit VONNIS te formuleeren, openlijk UIT TE SPREKEN, – waaraan ontleent men dit. Dit « recht » kan alleen een kwestie zijn van p l i c h t, van gewétensplicht. Deze plicht heeft men alleen – dat is duidelijk – in zéér ernstige omstandigheden. Het is zelfs zoo, dat een onderdaan den plicht heeft ook een slecht overste (en diens willekeur) te gehoorzamen wanneer hij redelijkerwijze verwachten kan dat die overste langs den hiërarchischen weg, dus door zijn « meerdere » (door een beroep op dien meerdere) gecorrigeerd wordt. Kan men dit niet verwachten, dan aanvaardt men de onvermijdelijke gevolgen van dien plicht tot spreken. Deze plicht maakt men uit voor zijn geweten, voor God.


65





















volgende bladzijde
inhoudsopgave



aangemaakt: 18-09-2008 Copyright © 2009 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 17-12-2009