lijst van werken
vorige bladzijde



volgende bladzijde Diese Glückseligkeit ist der Genuss oder die Einigung des menschlichen Lebens mit dieser Quelle, aus weicher das Leben selbst strömt, und diese ist das göttliche, unsterbliche Leben1).
Deze verhandeling had vele missionaire aberraties kunnen voorkomen. Met dit geschrift waren de leidende beginselen van het moderne missionaire denken reeds in 1454 in Europa aanwezig, en veel meer dan in aanleg. Daarnaast had de Gods- en wereld-beschouwing van de Cusaner reeds toen een belangrijk verstaan, juist van de mystiek van het Oosten, kunnen voorbereiden, d.w.z. die ,,Vergleichspunkte” kunnen verschaffen welke de eerste missionarissen een eeuw later in het europese denken afwezig waanden. Zoals Suzuki die vond en vaststelde in Eckhart, zo hadden wijzelf – was de lijn Eckhart, Nic. van Cusa niet ontijdig afgebroken – dit reeds enkele eeuwen vroeger kunnen doen. Het woord van Nic. van Cusa bleef echter in de katholieke wereld, tot het begin van deze eeuw, zonder merkbare invloed. Zijn denken was onbruikbaar geworden, niet opportuun, en niet zonder gevaren. Geheel andere waarheden dan de zijne zouden oppermachtig worden. Deze voor-reformatorische reformator van de grondslagen van het geloofsdenken bouwde op hetgeen de godsdiensten onderling verbond, hij zocht de eenheid ónder de tegenstellingen; terwijl het militante na-reformatorische katholicisme genoodzaakt was de gelovige wereld te activeren door het scherpslijpen der tegenstellingen, – en alles uit te bannen wat een mogelijkheid tot scepsis, tot relativering van het overgeleverde waarheidsverstaan (en een mogelijkheid van afdwalen naar pantheisme) inhield. Deze ontwikkeling is voor de bedreigde Kerk van het Westen nochtans niet geheel zonder winst geweest (wat is trouwens wél ,,zonder winst”?). Men kan er misschien van zeggen wat Dumoulin opmerkte i.v.m. een bepaalde ontwikke- volgende bladzijde


1) Idem, p. 30. In verband met deze laatste gedachten, die misschien voor sommigen van een bedenkelijke vermetelheid zijn, zij opgemerkt, dat men aan de stelling, dat het eerste mensenpaar op aarde, in zijn aardse staat, volkomen gelukkig is geweest, nauwelijks een andere conclusie kan verbinden. Evenmin als de engelen, die in hun staat van hemeling een voor hen volkomen geluk smaakten, kon het eerste mensenpaar naar een andere staat verlangen. Wordt deze staat van volkomen geluk verstoord (zoals door de zondeval geschiedde), dan kan in die gevallen staat het verlangen geen ander zijn dan het terug-verlangen naar de oorspronkelijke staat: het volmaakte geluk als méns. De opstanding des vleses schijnt dan een bevestiging hiervan.


144














volgende bladzijde
inhoudsopgave



aangemaakt: 29-07-2010 Copyright © 2010 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 13-10-2014