,,Hoe is het mogelijk”, zo vraagt hij zich dan af, ,,dat deze unieke élite in het geheel geen invloed heeft op de massa? Wat is het toch eigenlijk, wat hier ontbreekt? Zijn jullie te gesublimeerd, wordt aan zekere biologische voorwaarden niet voldaan(!), of wat is het eigenlijk? Zou het enigszins kunnen helpen als al die mensen eens gingen spitten(!), en wat meer tarwebrood gingen eten?” ,,Die Fransen leven m.i. veel te veel in hogere sferen. Ze moeten maar wat uit de wolken naar beneden komen. Ze leven in een soort katholiek ghetto.” – Merkwaardige vragen als men voorgeeft het werk van die franse élite te hebben gelezen, – even merkwaardig overigens als het stijltje waarin hij zijn overwegingen aan de openbaarheid prijsgeeft. ,,Toen ik eens met Jacques Maritain aan het discussiëren was in Princeton en naar zijn mager en bleek gezicht keek, kwam me haast op de lippen: ,Lust u ook pannekoeken?’ ” – ,,Die mensen hebben zo weinig van.. Ze branden wel, maar ze ontsteken niet. ALTHANS NIET IN HUN EIGEN LAND (132-133)”. Aardig dat laatste! Want daarmee is er, zou men toch zeggen, geen enkele reden meer tot wrevel. Ze bránden nl. én: ze ontsteken. Wat kan men meer wensen! Dat ze geen invloed hebben op de massa – of in hun land (wat in flagrante strijd is met de feiten), – hoevele groten der Kerk hebben die invloed in hun dagen evenmin gehad of kregen een nog minder benijdenswaardig lot te verwerken. – Maar waarom dan dat geanimeerde honen, dat geirriteerde, welhaast vulgaire schertsen? – Het heeft zin die vraag te beantwoorden. We komen er ook de verklaring van zijn japanse misverstanden mee op het spoor. Daniélou c.s. irriteren hem, omdat hun spiritualiteit (hun meditatief terzijde) de talloze kansen die voor de kleine pragmaticus zin en inhoud van het bestaan zijn, onbenut laat en geen aandacht waardig keurt. ,,The utilitarian can offer no explanation of such fantastic behaviour” ¹) Want dat is hij, een utilitarian, en dat bovendien binnen de beperkingen van zijn (blijkens het ignorant dédain voor Malraux, Nietzsche, Camus ,,e.d.”) toch minder fortuinlijke persoonlijkheid.
Natuurlijk gelooft ook Van Straelen, als er sprake is van Mari-

¹) Aldous Huxley: ’The doors of reception’

76