Het eerste, hier volgende hoofdstuk is geheel gewijd aan Van Straelens Aziatisch Dagboek ¹) Ten eerste omdat met dit dagboek een missionaris zich zonder reserve uitspreekt over de cultuur en religie van het volk waaronder hij werkzaam is, i.c. het japanse. Men kan aan dit oordeel niet voorbijgaan, als men zich rekenschap wil geven van de waarde, of onwaarde, der nieuwe missie-theorieën Het vertegenwoordigt, binnen het geheel der missionaire problematiek, iets anders nog dan alleen maar een particuliere mening, die voor het overige niet ter zake zou doen.
Vervolgens boden de kantrekeningen bij genoemd dagboek mij de gelegenheid reeds enigszins het niveau der vragen, der fundamentele spanningen en gedachten te suggereren die in een niet-christelijke religie, i.c. het boeddhisme, aan het woord zijn. Aldus leidt dit eerste hoofdstuk tevens in tot het tweede, waarin beproefd werd enkele, m.i. essentiële aspecten van het boeddhisme te belichten.
Deze beide eerste hoofdstukken vormen aldus het onontbeerlijke basement voor het betoog der resterende hoofdstukken, dat een onderzoek is naar de mogelijkheden van het missionaire (subs. apostolische) handelen.
Dit dan ter verklaring van de uitvoerigheid der beide eerste hoofdstukken. Het was noodzakelijk, i.v.m. de houdbaarheid of onhoudbaarheid der nieuwe missie-theorieën en de daaraan te verbinden conclusies, twee missionaire concreta, t.w. het waarheidsleven ener niet-christelijke religie en het oordeel daarover van een missionaris, met grote nadrukkelijkheid voorop te stellen ²).

¹) Prof. Dr. H. van Straelen S.V.D.: ,Aziatisch Dagboek’, Voorhout, Brugge, 1959.
²) De in de volgende bladzijden tussen haakjes geplaatste cijfers verwijzen naar de betreffende bladzijde van genoemd dagboek.

64