en tenslotte geheel heeft los-gedàcht, van datgene wat er de aanleiding van werd. – Men herinnere zich: ik betoogde dat Dubois het probleem van het niet-weten, de volstrekte scepsis als enig antwoord omdat de ratio ons op het beslissend moment in de steek laat, niet juist stelde. Ik verdedigde toen, dat er tussen het laatste woord van de ratio (het niet weten) en het woord van het geloof, of anders gezegd, dat er boven de ratio uit (en nog beneden de zekerheden door het geloof) een ganse wereld van – niet irrationele, maar boven-rationele zekerheden ligt die de mens, ook « de volstrekte scepticus » niet kan betwisten als zekerheden te aanvaarden, te leven, te zijn, ja, welke hij met beslistheid weigert los te laten, hoewel de ratio onmachtig is ze onafwijsbaar waar te maken, zekerheden die nog andere zijn dan « de zekerheden van het hart » (Dubois) en andere ook dan de zekerheden door het geloof (p. v. R.); een wereld van natuurlijke zekerheden welke zich uitstrekt over velerlei, en stellig niet de onbelangrijkste levensgebieden en die zich voortzet, tot zeer ver, binnen de waarheidswereld van Christus’ woord; zekerheden betreffende het grootste en waardevolste dat de menselijke geest heeft voortgebracht of hier op aarde ontmoeten kan; zekerheden waaraan (als zékerheid) geen ratio iets van enig belang kan toevoegen en die zich handhaven tegenin elk contra van de ratio, – en dit ofwel omdat zij

[129]