Een der schoonste ontdekkingen bij het lezen van Thomas’ geschriften is wel het luisteren van de grote leraar: zijn aandachtige eerbied voor het denken der anderen, voor het waarheids-moment, of desnoods enkel maar het waarheids-willen ervan. Men herkent in deze aandacht en menselijke zuiverheid dezelfde rustige, open oogopslag waarmede Joannes Damascenus vele eeuwen voordien de wereld van zijn tijd beschouwde, toen hij schreef: « Ik zal in de eerste plaats het beste der heidense wijzen vermelden, want ik ben mij er wel van bewust, dat, indien iets goed is, het van boven door God aan de mensen geschonken werd; maar indien iets met de waarheid in strijd is, zal ik wat aan de waarheid verwant is, bijeengaren op de wijze der bijen, en ook van de vijanden overnemen hetgeen tot heil kan strekken ». – En wàt, nietwaar, kan de liefde ànders verlangen te doen? Is het niet alsof in deze woorden het geweten der liefde zelf in zijn oorspronkelijke helderheid stem werd, onbekend toen nog met de bitse desiderata waarmede haar Widersacher, het verstand met zijn vijandig afwijzen en zijn hoogmoedige bezorgdheden, de liefde zo langdurig zou tyranniseren ? In de grond toch verschilden wij in onze houding, in onze diepste overtuiging

[76]