zijn natuur overeenkomt, doch zo als een zieke die uit zichzelf wel enige beweging kan maken maar zich niet bewegen kan als een gezond mens. » Thomas van Aquino illustreert deze, zijn uitspraak, deze « wel enige beweging » met: « zoals een huis bouwen, wijngaarden aanleggen en dergelijke ». (Over de Genade, Kw. 109, A. 2)
    De niet-creatieve mens zal dit gaarne beamen, hij ervoer practisch niet anders. Het lijkt hem volkomen logisch en verantwoord (en vroom), dat de mens zo gering over zichzelf denkt. Het neemt hem veel werk uit handen bovendien.
    De creatieve mens aanvaardt deze uitspraak eveneens, maar bij hem dekt zij toch een geheel andere inhoud, een geheel andere werkelijkheid en waarheid. Hij spreekt haar uit nà (menselijk gesproken) enorme prestaties – en enorme prestaties « overeenkomstig zijn natuur ».

    Toen Dante zijn Divina Comedia voltooid had, viel het hem, zo dunkt mij, niet moeilijk, zichzelf te voelen als een zieke die zich nauwelijks had kunnen bewegen. Want alles wat wij in deze schepping als volmaakt, als een volkomen unieke prestatie van menselijke scheppingskracht bewonderen, ziet de scheppende mens zelf in vergelijking met het ideaal dat hem voor ogen zweefde en dat hij... nauwelijks benaderd of uitgesproken weet.
    Ook is het geenszins verwonderlijk dat Tho-

[62]