het tegendeel van een inlijving is. Franciscus deed ook eens iets dergelijks, doch hij deed het geen twééde keer, wat stellig het merkwaardigste en, van heel dit bedrijf, het belangrijkste was. De inlijving begon voor hem tenslotte heel wat verder dan bij die kerkdeur waar hij de bedelaar acteerde. – Wat men aan reële inlijving te kort komt, moeten dus begrip, temperament, scheppende verbeelding enz. aanvullen. Een geboren burger interpreteert het proletarisch probleem onvermijdelijk zo, dat men, als de conclusie van zijn visie, niet veel meer dan een klein-burgerlijk (ook wel een naargeestig burgerlijk) conflict overhoudt; hij herkende alleen datgene wat er in hem-zelf leeft, – en dat is niet zoveel; hij ziet van de proletarische problematiek niet veel meer dan wat er her en der in de wereld der proletariërs aan middenstandsoverwegingen opduikt. Deze vindt hij de reële, de klemmende, die welke men ernstig moet nemen. Al wat daarbuiten valt vat hij niet, vindt hij (daar evenals elders) onevenwichtig, vreemd, absurd, en niet belangrijk ook: want bij « de meerderheid » bemerkte hij er niets van. Het opgebrachte begrip blijkt uiterst pover, om niet te zeggen beschamend, en het bevredigt alleen de middenstander – onverschillig waar en aan welke zijde van de maatschappelijke demarcatielijn deze zich bevindt. Na zulk een onderzoek blijkt het gehele proletarische geval in de grond niet veel meer

[49]