zelfsprekend géén doel kan zijn en ook voor Maritain geen doel is. Eerste eisch en voorwaarde om Maritain’s ideaal te verwerkelijken is dus: de vorming van een nieuwe christenheid. Hiermede bevinden wij ons niet op het terrein der politieke, maar der zuiver godsdienstige actie. Ik verwerp dit niet, ik constateer het slechts. Deze godsdienstige actie heeft alleen zin als zij – doelbewust en onbevreesd – ondernomen wordt door waarlijk bovennatuurlijk gerichte Godsmannen, mannen wien een binnenkerkelijke reformatie, een terugkeer naar een waarlijk evangelisch leven, naar ,,la pauvreté de l’esprit”¹), inderdaad ernst is. Maar wat zou deze actie (die nog slechts een voorbereidende is) temidden van een ontkerstend christendom ,,bereiken”? Voorloopig niet meer dan de vorming van ,,foyers (kernen) de rénovation spirituelle et religieuse”, en het is duidelijk dat deze kernen, in een godsdienstig verworden gemeenschap, voorloopig geen ,,machtige kernen”, geen ,,puissants foyers” zullen zijn, noch wat hun aantal, noch wat hun invloed betreft op zuiver godsdienstig gebied. Maritain suggereert zulks; hij verzwijgt alleen de werkelijkheid die deze suggestie dekt. Want niet alleen zou de godsdienstige invloed hunner actie miniem zijn de actie-zelf zou een bron worden van tweespalt en verzet, van openlijken of stil-wroetenden haat, van positieve en verwoede tegenstand, en dit bij al de christenen die bij een ontkerstend christendom belang hebben. Zij zou dit alleen niét zijn, zij zou een ontkerstend christendom alleen dan welkom zijn, en alleen dan getolereerd worden, als haar ,,reformatie”