Maritain heeft ongetwijfeld zeer zuivere en wijze gedachten geformuleerd over den geest en het wezen van het apostolaat, en ditzelfde geldt ook voor vele zijner uitspraken betreffende den geest en het wezen eener ,,rénovation sociale chrétienne”. Een der dingen, die ik in dezen philosoof steeds heb bewonderd, was, dat hij ook het ,,handelen” in zijn aandacht betrok, en hij heeft hier uitspraken gedaan, die, dwars tegen veel officieele meeningen indruischend, zijn geestelijken vader Léon Bloy waardig waren. Hij behoorde, op het terrein van het godsdienstig denken, tot de weinigen, die de imperatief van de Rougemont’s ,,penser avec les mains” onbevreesd en oorspronkelijk vervulden. Maar zijn radicale zwenking t.o.v. de door hem eertijds zoozeer bewonderde ,,Action Française” – zoo onmiddellijk na het pauselijk decreet, in een paroxisme bijna van ,,kinderlijke volgzaamheid”, volbracht – eischte, behalve een verdediging van de primauteit van het geestelijke en het ,,papa locuta causa finita” zijner ietwat naieve adepten, een concrete formuleering van datgene wat den christen heden en hier op het terrein van het tijdelijke, op het terrein der politieke activiteit te doen stond. En zij eischte dit te klem-

136