Bisschop von Nieheim als goed recht meende te kunnen lanceren). Die schrikwekkende gevolgen zeggen niets, zolang men als waarheid aanvaardt dat het doel de middelen heiligt.
    Nog minder heeft het zin, zich – overtuigend! – te beroepen op het eigen gelijk met deszelfs keerzijde het volstrekte ongelijk, de schuld en onmenselijkheid van de ander. Déze ,,redelijkheid” wijzigt hoogstens nog iets aan de fluctuerende periferie der twistende partijen, daar waar de onzekeren en opportunisten heen en weer draven; de partijen-zélf drijft het slechts onverzoenlijker uit elkander, men verscherpt twee logica’s zonder raakpunt. Het resultaat van ,,die unbedingte Klarheit des Gegensatzes” is niet enkel, zoals Brunner meent, een ,,geschlossene Abwehrwille des Westens gegen den Osten” en déze ,,heute die beste Friedensgarantie”. Wanneer de afweerwil (en daarmede de vrede) staat of valt met de tegenstelling, moet men deze tegenstelling ook voortdurend scherper stellen, wil men indruk blijven maken op de menigte, en dan moet men vervolgens ook alles verzwijgen wat ten gunste van de ,,vijand” spreekt, op straffe van anders de afweerwil zelf te ondermijnen. Een afweerfront dat slechts gebaseerd is op de ,,unbedingte Klarheit des Gegensatzes” behoeft, zoals de feiten wel bewijzen, steeds nieuw en krachtiger voedsel; het eist met zijn zwijgen over wat goed is bij de tegenstander, een houding van menselijke onwaarachtigheid, een continueren en durend verscherpen van onwaarachtige suggesties die de vijand slechts kunnen verbitteren en krenken. Kortom, men moet datgene dan gewetensvol voortzetten en naar zijn climax drijven wat alleen maar een catastrofe als ontlading kent.
    Evenmin heeft het zin of baat het, te propageren dat het Westen, wil men een conflict bezweren, sterker bewapend moet zijn dan Sovjet-Rusland. Moeten we vandaag sterker zijn dan Sovjet-Rusland, morgen zullen we sterker moeten zijn dan Sovjet-Rusland en communistisch China samen; en overmorgen... Bezwijkt Europa min of meer reeds onder de eerste bewapeningswedloop, de tweede is zonder meer onmogelijk tot een goed einde te brengen. Hiermede wil allerminst gezegd zijn, dat de bewapening van het Westen nutteloos en overbodig is, dat is zij in het geheel niet, zij is volstrekt onontbeerlijk zelfs in deze fase. Maar als men niet

931