lijst van werken
vorige bladzijde


I

Het laatste en dadelijke doel — het EINDdoel vóór alles — van kolonisatie door een christelijke mogendheid is, het moreele en materieele peil der inlandsche bevolking, in het belang dier bevolking-zèlve, en in het belang der internationale collectiviteit die de menschheid is, tot haar eigen hoogte op te voeren. Het is, principieel — dus in het licht der christelijke traditie gezien: een recruteeren van menschelijke krachten, die tot dan toe van de werkzaamheid voor het algemeen belang der volkeren uitgesloten en daarvoor ongeschikt waren, en de exploitatie, met hetzelfde doel, der braakliggende schatten en goederen die, tot nadeel der menschheid, door de inheemsche bevolking verwaarloosd werden.
Kolonisatie is slechts een vorm van altruisme, en, als het gezàg, een vorm van dienstbaarheid-aan-allen, mocht dan ook als stimulans een element van zelfzucht niet ontbreken en blijven gelden. Zij is een léérschool — met wederzijdsche rechten en verplichtingen — en als leerschool slechts voorloopig.
Waar kolonisatie — aangenomen dat déze vorm van volksopvoeding ONVERMIJDELIJK was — een christelijke mogendheid onontkoombaar VERPLICHT tot het brengen der hoogste cultuurgoederen, MOET zij met een intensieve missioneering gepaard gaan. En het laatste en dadelijke doel — het EINDdoel vóór alles — van missioneering is, de vorming van den inlandschen priester, den inlandschen bisschop.
Gelijk kolonisatie haar bekroning vindt in de politieke en economische ontvoogding, zoo vindt de missioneering haar nog schoonere bekroning in de opheffing der geestelijke kolonisatie!
Het ,,christelijk” Europa koloniseert reeds vele eeuwen. Aan het eind dier even vele als droeve eeuwen schreef Z. H. Paus Benedictus XV in zijn encycliek ,,Maximum Illud”: ,,Het is wel te betreuren, dat, na zooveel pogingen der Pausen, er nog landen zijn, waar de katholieke godsdienst reeds sinds vele eeuwen ingang vond, en waar toch geen inlandsche geesteIijkheid is, tenzij een van minder aanzien. En eveneens: dat er nog volken zijn, die, reeds vroegtijdig door het licht des Evangelies bestraald, uit de barbaarschheid tot dien trap van beschaving zijn opgeklommen, dat zij mannen bezitten uit-


1


















volgende bladzijde



aangemaakt: 16-11-2008 Copyright © 2011 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 03-01-2011