[geërgerd]: Laat haar. . . . Laat haar. . . .

[a.b.]: Wat moet ik. . . . hier. . . . in dit leven. . . .

[hulpeloos]: Het is voor ons allen moeilijk. . . . Ach, we moeten er doorheen. . . . We moeten er doorheen [Maria betreedt het vertrek]

[wrevelig zijn hoed grijpend; tot Lucia]: Toe, praat vooral niet met haar mee, maak het niet nog erger. [tot Maria:] Je helpt moeder wel. Ik moet naar de werkplaats. [tot Lucia:] Je komt dadelijk wel. [af]

Maria, probeer haar wat tot rust te brengen. Spreek niet te veel. Ze is zo geprikkeld.

[zich oprichtend, met de hand langs haar voorhoofd strijkend, ontwaart Maria]: Jij. . . . ? Jij hier. . . .?

Giovanna, ik weet ’t wel, alles wat we voor jou aan goedheid hebben willen zijn, dat heeft je altijd gekwetst. Dat heb je altijd verstaan, innerlijk afgewezen als pogingen, een wroeging in ons het zwijgen op te leggen, - maar konden we daarom - anders voor je zijn, meer? We konden die pijn niet verhinderen. [Giovanna zwijgt] Maar later, Giovanna, toen ook jij deelnam, met Maria en de anderen, aan de strijd waarin je geloofde, ben je toch echt blij geweest, gelukkig. Is het niet zo? [Giovanna zwijgt] Dan weet je toch, dat ook voor jou het leven vervulling kan zijn. [Giovanna zwijgt] Kom, probeer die bittere gedachten in je te overwinnen; en vergeef het me als ik niet altijd even. . . . Ach, het is zo moeilijk geweest. . . . Ook voor ons. [beproevend iets zorgelozer te spreken:] Ik moet nu even weg, naar de werkplaats. [Giovanna zwijgt] Geloof je niet dat we altijd het beste hebben gewild, alleen voor jou. . . . [als Giovanna blijft zwijgen:] Ach. . . . [met een hulpeloos gebaar naar Maria aarzelend af]

[na stilte]: Ach ja, moeder naar vaders werkhok, of vader naar moeders werkhok. Andere thema’s kennen ze hier niet. [tot Maria:] En jij?

Ik. . . .?

Jij laat al die werkhokken binnenkort voorgoed achter je? Of je gelijk hebt.