| N E O - G O T I E K E R ? | 357 |
van zijn superieur zintuigenleven. En daar, in die verten, leefde ook, eenzaam en verguisd, de dichter. Daar ontstond zijn gedicht, omdat zijn gedicht alleen zijn diepste leven verwoordde. En daar, dichtend, zweeg hij toen over wat voorheen primair zijn liefde en vreugde was geweest.
8
Ook in een ander opzicht nog was Gezelle anders geworden dan vroeger en anders dan de middeleeuwse mens. En wel met betrekking tot wat ik noemde: zijn hemel-heimwee.
In de eerste periode was zijn eeuwigheidsverlangen het hunkeren van een beroofde. Omstreeks 1859 klaagt hij zacht, aangrijpend, in een helaas onvoltooid gebleven gedicht:
|
Ware ’k waar Uw Engelen spelen spanklend onder ’t sterrenheir waar’ ik waar ze mengelkwelen op Citharen voor den Heer Mocht ik nooit geen klank meer hooren van mijn droef geboorteland... |
en het is duidelijk allereerst de beroofde die hier hunkert, – hunkert ook naar verlossing uit een staat van schande en zonde:
|
o schendigheid kwaad alleen in al ’t gewrichte van de groote alwezendheid. |
Doch in 1897 schrijft hij een strofe, die – men hoort het aan de klank, aan de stille blijdschap der rhythmen – een geheel andere levensvisie tot uitdrukking brengt, en deze heeft in feite geheel de tweede periode beheerst:
|
Wij zijn bemind van Hem en uit Zijn handen gevallen gaan wij weêr tot Hem die doet weêr eeuwig vaste zijn de onvaste banden van ’s herten lijdend liefdevat. Schept moed! 
|
