| A F G E W E Z E N O O R D E E L | 81 |
om, eerst samen met de Engelse archaeoloog James Weale, na enkele maanden moedermens alleen, de redactie te verzorgen van een weekblad voor de beschaafde burgerstand, het schoonste, dichterlijkste, meest oorspronkelijke werk van kristelijke, neo-Gotische inwijding dat ooit in Vlaanderen werd gemaakt: Rond den Heerd (1865-1872)’, een Gezelle die met de verhalen welke hij voor dat weekblad schrijft ‘de grondslag schept voor het heerlijke kunstproza, dat zijn neef Streuvels veertig jaar later in zoo rijke overvloed schenken zal’; een Gezelle, die ‘een onooglijk Kiesgazetje’ ‘in enkele weken tijds en ten koste van een nachtelijken slavenarbeid, omtovert tot een zeer oorspronkelijk politiek weekblad, ’t Jaer 30’, een Gezelle uit wiens leadings, ‘in pittig en gedegen, gespierd, pezig, kunstig daarenboven en vaak ook slagvaardig proza, een staatkundige leer ware af te zonderen, die alweer de onvervalst oorspronkelijke Gezellegeest verraadt’, [5]
– een dergelijke Gezelle blijkt toch niet zó lusteloos, gebroken en gedéséquilibreerd. Hij is duidelijk bezeten, niet alleen van een onverdroten en ongebroken, maar ook van een terdege gerichte werkwoede. Ten overstaan van deze werkwoede, deze positieve werk-kracht, verliest de veronderstelling van lusteloosheid als verklaring van Gezelle’s zwijgen elke zin.
Ongetwijfeld heeft de verwijdering van Roeselare en wat daarmee gepaard ging, hem diep aangegrepen, hoe gelaten en verzoend hij zijn lot ook aanvaardde. Dat valt reeds af te leiden uit de strofen (met Het Water in de maand van zijn vertrek geschreven):
|
’t Wordt al sterre dat men ziet in dat hoog en blauw verschiet daar, blijde sterren, anders niet, in dat hoog en blauw verschiet. ’t Wordt hier altijd al verdriet, van dat oud en zwart verdriet daar, ’t wordt hier altijd anders niet als dat oud en zwart verdriet... |
En uit diezelfde tijd dateert ook het smartelijke:
