16
zegevieren, maar wel gezegd, bescheidener, voorbereidender, geladen van een andere ernst: gij zijt het zout der aarde (en: als het zout smakeloos is geworden, is het nog alleen goed om door de mensen vertreden te worden); en op andere wijze drukte Hij hetzelfde uit toen Hij zei: het Rijk Gods is als een zuurdesem. Beide uitspraken behelzen alleen een opdracht: geen glorieuze en bestemd om te zegepralen, maar die van dienstbaar aanwezig zijn in de wereld op de wijze der liefde. Terugkeren ,,tot de bronnen”, de oorsprong, tot Jezus ,,zonder masker”, is terugkeren tot het bewustzijn van dít verbond en dít verbondshandelen. Dat is onze eenheid met Hém 1). Dit liefde-verbond is het wezen, de grote, onontkoombare ernst, her geheel eigene van wat wij christendom of de Kerk van Christus noemen. Het is een doorbreking van de Wet, het stelt geen Verlichting (hogere kennis) voorop, het heeft naar zijn wezen ook niets uitstaande met liturgische vieringen of liturgische vernieuwingen – zij werden door Hem slechts verworpen omdat zij een leeg ritueel waren geworden en als zodanig ,,een vluchtmogelijkheid uit de zedelijke binding van de persoon met God en de naaste” 2) – noch met nieuwe (of oude) structuren en instellingen, evenmin met politieke en maatschappelijke vernieuwingen (die wel in naam der liefde geëist, maar zonder liefde verwerkelijkt kunnen worden) 3), Jezus is een werker aan de grondslagen, aan de grondslagen in de mens en dáárdoor: aan de grondslagen van een nieuwe aarde. Dat is de specifieke opdracht van Jezus en de zijnen. Met Jezus heeft de liefde als het onvoorwaardelijk alles beheersende en bepalende van zijn strijdverbond, of anders: met Jezus heeft de RELIGIE DER LIEFDE voor het eerst haar intrede gedaan in de geschiedenis der mensheid. Niets ánders. Deze kent en erkent alleen de ,,verplichtingen” van de liefde, die tevens de kerkelijke
1) Zo is ,,eenheid met Jezus gekruisigd” dan ook niet de bereidheid de aan het menselijke leven inherente onvermijdelijke beproevingen en rampen geduldig te aanvaarden zoals Jezus zijn kruishout geduldig gedragen heeft, maar het kruishout aanvaarden waartoe de liefde veroordeelt, is eenheid met Christus gekruisigd. Gekruisigd worden met Christus betekent om dezelfde reden gekruisigd worden als Jezus: evenals Hij zijn leven afleggen voor de naaste, evenals Hij vervolgd en een teken van tegenspraak worden omwille van zijn woord en boodschap. Wij moeten ons zelf niet te snel en te vlot als mede-gekruisigden en mede-verrezenen beschouwen.
2) Alfons Deissler: Discussie over de bijbel, p. 29, Bilthoven, 1964.
3) Al deze zaken zijn niet zónder belang, zij zijn nuttig en noodzakelijk, en gebiedende eis vaak; maar zij zijn, binnen het strijdverbond dat met Jezus een aanvang nam, Paulus’ ,,niets” en op zand gebouwd, zij ontzouten het zout en ontkernen het verbond wanneer hun realisering door Jezus’ volgelingen een verloochening betekent van de imperatieven der evangelische en paulinische liefde of van Jezus’ liefdebond.
