voorbeeld te zijn. Het beoefenen van de liefde als deugd is niet zonder belang, het is van essentieel belang – voor óns; maar het is iets fundamenteel anders dan het liefdehandelen van Jezus. Jezus stelt zijn daden van liefde ,,uit het diepste dat hij werkelijk is”; Hij stelt ze daarom met de eenvoud, het onbevangene, het vanzelfsprekende van iemand die in zijn handelen enkel maar zichzelf is, zonder waarom, zonder gebod, zonder berekening, zonder terug te deinzen voor welke smartelijke of smadelijke consequentie ook, en zonder zichzelf te moeten overwinnen 1). In Hem en buiten Hem is er niets dat Hem kan tegenhouden de daden der liefde onvoorwaardelijk te zijn, geen Hof van Olijven, geen Kruisdood. Beide laat Hij over zich komen, zonder de mogelijkheid ze te weigeren. Liefde is de souvereine beweegkracht, de daimoon van zijn persoonlijkheid. Hij kan geen haat, hebzucht, vrees, eerzucht, bedrog of zelfbedrog etc. in zich toelaten. Hij zou daarmee verraad plegen aan zichzelf, het diepste dat Hij is, en aan de ander en bezig zijn zichzelf te vernietigen. Omdat Hij een mens is die liefde is op die totale, souvereine wijze als Hij, moet Hij tot het uiterste gaan. Alleen de bereidheid tót, of juister, het zijn in het uiterste bevat geen verraad meer. Hij wordt genoodzaakt in al zijn verhoudingen tot de laatste grenzen van innerlijke zuiverheid te gaan, zichzelf (zijn liefde) tot de uiterste grenzen waar te maken, en dit met de eenvoud, het onbevangene, de rust en het vanzelfsprekende dat alle leven-uit-zichzelf eigen is.
13. Men noeme deze liefde niet te snel een liefde zonder persoonlijke verdienste, want ten eerste is dat van geen enkel belang. Jezus kwam nu eenmaal niet in de wereld om voor zich ,,verdiensten” te verwerven. De liefde ziet alleen de ander. En vervolgens: de daden der liefde kunnen wel onontkoombare, onbezweerbare, niet niét-te-stellen consequenties van de eigen persoonlijkheid zijn, maar tegelijk is het liefde-zijn, de deernis met de mens, levenslang ook een schrikwekkend drama. De liefde is niet enkel een daimoon, maat ook (en dit vooral maakte Nietzsche kenbaar) levenslang diepste beproeving en doem, – waarvan her laatste woord, ,,het is volbracht”, óók te verstaan is als het tragische woord van een mens die de volheid van het lijden heeft gekend. Ook
1) Hij is, als mens gezien, bijvoorbeeld niét liefde omdat zijn Vader in de hemel liefde is of deze liefde gebood. Reeds omdat (of doordat) Hij geheel liefde was, volbracht Hij de wil van de Vader (die niets anders vraagt) uit Zichzelf en is Hij zoals de Vader in de hemel: is Hij naar zijn wezen en op de wijze van de mens wat God naar zijn wezen en op de wijze van God is; en is Hij wellicht ook daarom, letterlijk: de Zoon van God. Als God mens wordt, is nauwelijks iets anders denkbaar dan dat Hij een mens wordt wiens wezen geheel liefde is.
12
