volk nationaal, sociaal en staatkundig ten prooi viel, aan de verwerkelijking der Dietsche eenheid gearbeid. Geslachten lang reeds — doch hoezeer vaak als roependen in de woestijn — hebben uit de diepten onzer volksche vernedering de stemmen opgeklonken, die poogden de lethargie waarin het Dietsche volk verzonken was, te verbreken, de oogen te openen voor dien staat van verworpenheid waarin Fransch en Engelsch imperialisme en kapitalistische onder­drukking het Dietsche volk ten onder brachten. Naast Bilderdijk in Holland en Rodenbach in Vlaanderen vindt ge een reeks gestalten, die de eenheid van het Dietsche volk — den droom eens van Willem den Zwijger — met hun schoonste visioenen omspeelden, vindt ge mannen, publicisten, dichters, geleerden, politici, die het beste van hun leven aan deze volksche heropstanding gegeven hebben, die geen offer en geen strijd hebben geschuwd, die doorheen alle ver­guizing werkzaam waren om de eenheid van het Dietsche volk voor te bereiden. Hetgeen wij thans beleven is geen historie die vijf, zes jaar geleden begonnen is, het is datgene waarom geslachten lang geworsteld is geworden, het is de droom, die, gegroeid uit onze eigen historie als volk, uit onze eigen nooden, thans eindelijk zijn stelligst gerichte en zuiverste gestalte, zijn eindelijke synthese, en daarmede zijn bekroning heeft gevonden.

Moge ik, tot slot van deze beschouwing, u den schoonen ,,keer­zang’’ citeeren welke eens Vlaanderen en Holland elkander toezongen, toen Prosper van Langendonck en Willem Kloos hun diepste vermoedens aangaande onze toekomst als volk uitdrukten in de twee gedichten, waarin de eenheid, welke wij thans naderend weten, visionnair werd voorzien.

Aldus zong Willem Kloos Vlaanderen toe:

Want ja, daar ligt een toekomst voor U open Zóó schoon als sleehts een kind zich droomen kan, Wanneer gij tegen ’t Noorden op blijft loopen Naar Kunst en Kennis, als een sterke man.....

69