Maar wat gij zegt, heer Albert Kuyle is zo tam, zo onmenslik-tam: uw gedicht is niet meer dan wat slappe, bloedarme sentimentaliteit.
Maar toch, ondanks alles geloof ik dat gij wel recht van spreken hebt, wat al de anderen, die kornuiten, die leeghoofden, die wandelende gemeenplaatsen die beneden u staan op het kippenrennetje onzer jongere literatuur, zeker niet hebben.
En dan wou ik u allen ook nog eventjes dit zeggen:
Wanneer gij zo vreemd aan het leven zijt, er zo ver van staat verwijderd als uit uw werk blijkt, als uw zieltje zo lieftallig gedijt gelijk een kalfsoestertje zunderend in eiwit en paneermeel, ziet u, dan heeft u ook geen recht, ja waaràchtig, géén rècht u te bedienen van de vrije versvorm. Want weet u — het vrije vers: dat is de direkte slag. En weet u wat daar de psichologiese, de psichologiese ondergrond van is? ’t Direkt kontakt willen tussen mens en mens: het is de behoefte weer oprecht, weer eenvoudig te zijn, weer simpel hart aan hart, zich naakt te geven omdat de kunstenaar vereenzaamd was: hetzij door zijn egosentriese levensopvatting, hetzij door zijn liefde tot de mensen en hij niemand kon bereiken: ’n hulpeloos gebaar verstaanbaar te zijn:
Dat vrije vers, die direkte slag was een innerlike noodwendigheid, een geestelike reaksie. Maar wat nu in oorsprong een innerlijke reaksie was, dat is weldra een literaire geworden: het ,,direkt kontakt willen” van een mensenziel, is men artistiek, zuiver literair, intellek-tueel de ,,direkte slag” gaan noemen èn is een literaire uitwendigheid geworden. En dit verklaart weer: waarom enkele jongeren de ,,krisis” van het vrije vers reeds door zijn. — — — Alles is over hen héén gegaan.
Ziezo!
|
,, ,, ,,Robrecht! kniel voor God ter neder: Boet uw onbezonnen kwaad: — ’k Hoop — dan zien we ons eenmaal weder Waar geen hoon, geen straf bestaat! . . . . ” ” |
(Van Nouhuys)
U begrijpt?En nu dé vòlgende keer — — — over Màrsman.
(Wordt vervolgd).
HENRI BRUNING
34
