Christus is de eenige, die ook de hoogmoed zou kunnen bevredigen. Paulus sprak hiervan toen hij bad: ,,Op dat de schoonheid der Openbaringen mij niet zoude verheffen . . . ” (En Rembrandt heeft dit begrepen toen hij, nog als knaap, zijn enorme Paulussen schilderde, — gigantischer dan de luidruchtige profeten van Michel Angelo.) Maar geen heeft zich ook dieper vernéderd, dan Paulus. — De engelen zijn voor het Aangezicht der geopenbaarde Waarheid gevallen.

Indien men zoo kon schrijven, dat een mensch zich over zichzelf zou schamen (al was het maar één oogenblik), zou men zich niet meer behoeven te schamen een schrijver te zijn. Van Gogh was zoo een schrijver, — en schilder.

De kunst is voor 99 % der menschen een luxe, want slechts 1 % begrijpt haar. Deze wetenschap zou animeerend kunnen zijn, als deze 1 % minder animo voor het Leven, en wat meer animo voor zijn her-schepping bezat . . . .

,,Le christianisme arrive à une époque ou l’intellectualité jouera un rôle très important, comme il en fut aux temps des grands docteurs de l’Eglise.” (Berdiaeff). De Kerkleeraren waren echter op de eerste plaats armen van geest (,,desnudez”); op de tweede plaats erkenden zij ,,de wereld” niet, in niets, onverbiddelijk en rigoureus; en op de derde plaats waren zij enorme (en bescheiden) intellecten. — De groote intellecten onder de katholieken, die niet aan de eerste en niet aan de twééde eisch voldoen, behooren tot de rijken van wie Christus sprak toen Hij zeide, dat het voor een kameel gemakkelijker was door het oog van een naald te gaan, dan voor een rijke in de hemel te komen. En Hij sprak voorzeker niet tot de bende der gefortuneerden toen Hij vonnisde: ,,Ik heb u gemaakt tot mijn schoonste wijngaard, en ziet, gij hebt Mij niets dan bitterheid voortgebracht.” Het rolletje van Kerkvader is niet zoo gemakkelijk. Maken wij ons, vooralsnog, in Holland geen illuzies.