omver te werpen en een socialistische levensorde in het leven te roepen, is het verkrijgen van deze rechten een quantité négligeable — hetgeen intusschen geenszins wil zeggen, dat men rechten, die in het raam van het kapitalisme te veroveren zijn, zou moeten afwijzen. (blz. 83 )

Troelstra echter hoopte, met het verwerven eener overtuigende lotsverbetering ook de massa te veroveren en aldus macht te worden: meerderheid (...). (blz. 84 )

Hij onderhandelde met de kapitalistische wereld, dwong haar successen af met het getal, nìet echter door de beschikking over een dreigende revolutionnaire macht, een macht, even onverzoenlijk en gericht als het, ondanks alle compromissen, onverzoenlijke kapitalisme. (blz. 84 )

De feiten echter hebben degenen, die de tactiek eener revolutie dieper doorgrondden en zich schrap zetten tegen een methode, welke den socialistischen strijd, deszelfs revolutionnaire stootkracht, liet leegbloeden aan het veroveren van rechten zonder de heerschappij van het socialisme een stap naderbij te brengen, reeds lang in het gelijk gesteld. (blz. 84 )

Troelstra’s tactiek was één exponent, één logica van het strijdbaar socialisme. (blz. 85 )

Een tweede exponent vertoonde de Russische revolutie: de verovering van de macht, de instelling daarna van een nieuwe, anti-kapitalistische orde. In laatste instantie ging de strijd van het socialisme er niet om, een rechtvaardiger levensniveau voor het proletariaat te veroveren, doch om het omverstorten van een, ondanks alle ,,rechtvaardigheid’’, ònrechtvaardig, verderfelijk en oppermachtig systeem. (bl. 85 )

Troelstra verdaagde de oplossing van dit allesbeheerschend probleem naar een verre toekomst en hij ver­dedigde zijn houding en methode met een uiterst betwistbare logica. (blz. 85 )

Rusland realiseerde het op de eenige wijze, waarop het, verbonden als het socialisme was met slechts één klasse die een kleine minder­heid vormde, en de andere klassen als vijanden beschouwend, gerealiseerd kon worden: het veroverde de macht op een moment, dat de vijandige maatschappij in ordeloosheid onderging, en door toen allen, die het als klassevijand zag, te elimineeren: uit te moorden. Macht geworden, schiep het een nieuwe orde, waarin de tegenpartij geen kans meer kreeg.